5. Henryk Stażewski (1894-1988)
Bez tytułu, 1977

Dzieła jednego z najważniejszych twórców malarstwa geometrycznego nadal pozostają najczęściej poszukiwane na rynku. W domu aukcyjnym Polswiss Art na tegorocznej aukcji jego Relief nr 31 z 1973 roku (61,3 x 61,3 cm) sprzedano za 300 000 złotych (bez prowizji aukcyjnej). Z kolei w tym samym okresie na aukcji w DESIE Unicum Relief nr 11 z 1972 roku (59 x 59 cm) został sprzedany za kwotę 280 000 złotych (bez prowizji aukcyjnej).

Henryk Stażewski, obok Władysława Strzemińskiego, był jednym z pionierów sztuki geometrycznej w Polsce. Obaj działali w grupach artystycznych: Blok, Praesens, a.r.. Stażewski również był związany z galerią Krzywe Koło Mariana Bogusza oraz był jednym z członków założycieli Galerii Foksal. Geometria, którą artysta wybrał jako niemalże jedyny sposób wypowiedzi artystycznej, dała mu możliwość badania czystej formy i jej układu względem siebie. Ograniczona paleta barwna, stosowana przez Henryka Stażewskiego, może mieć swoje źródło w sztuce neoplastycyzmu holenderskiego, która stopniowo była uzupełniana przez kolor często „czysty”, jednolity i wyrazisty. Obrazy artysty celowo nie posiadały faktury czy struktury malarskiej, skupiały się jedynie na kształtach i ich zależności – relacjach. Henryk Stażewski za element tego układu uznawał również kąt pod jakim widz ogląda kompozycję.

„Postawa artystyczna Stażewskiego wywodzi się z dwóch tradycji filozoficznych: racjonalizmu i absolutyzmu, Dzięki pierwszej sztuka oparta na prawach geometryczno-arytmetycznych pewna była nieograniczonych możliwości racjonalnego poznania świata. Druga tradycja zdeterminowała przekonanie o tym, że estetyka w toku swego własnego rozwoju zmierza do absolutu, Sztuka zdolna jest w jednej regule ująć całość praw uniwersum”.

(„Stażewski internacjonał”, Andrzej Turowski, w: Henryk Stażewski. Ekonomia Myślenia, Warszawa, 2005, s. 47.)

estymacja: 90 000 – 120 000 zł

cena wywoławcza: 70 000 zł

SPRZEDANE ZA: 85 000 zł